Οι λόφοι "Αετός" και "Ανάληψη" ταυτίζονται από μερικούς ερευνητές με τους Δίδυμους Κολωνούς. Ο Αετόλοφος ταυτίζεται πιθανότατα με τη βυζαντινή Βέσαινα.
Υπέρ της άποψης αυτής συνηγορεί η εύρεση επισκοπικού θρόνου στο βυζαντινό ναό της Παναγίας του Αετολόφου, αφού γνωρίζουμε την ύπαρξη επισκοπής Βεσαίνης στην περιοχή, ήδη από τον 11ο αιώνα.
Έτσι και το παλιό όνομα "Δέσιανη" θα πρέπει να θεωρηθεί παραφθορά του Βέσαινα και όχι - κατά παλιότερη άποψη - του Ντέτσαν', από το ομώνυμο σερβικό μοναστήρι.
Ωστόσο, κατά τον Δ. Αγραφιώτη, η θέση της Βέσαινας θα πρέπει να αναζητηθεί μάλλον στα ερείπια του εγκαταλειμμένου σήμερα Βαθυρέματος (ανάμεσα στα χωριά Νερόμυλοι - Γερακάρι), όπου και βρέθηκε η ενεπίγραφη στήλη που αναφέρει τη "χώραν Βεσαίνης".
Αλλωστε, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το Βαθύρεμα υπήρξε το μεγαλύτερο χωριό της περιοχής προτού αναπτυχθεί η Αγιά, γι'αυτό και οι Τούρκοι που το κατέκτησαν το ονόμασαν "Μπουγιούκ - κιόϊ", δηλ. "Μεγάλο χωριό". Από εδώ περνούσε και η δευτερεύουσα οδός που συνέδεε τη Μακεδονία με τη Θεσσαλία από τους βυζαντινούς ακόμη χρόνους - όπως αποδεικνύει ο μιλιοδείκτης των πρώιμων βυζαντινών χρόνων (305-306 μ.Χ.) που βρέθηκε στο ναό του Αγ. Νικολάου. Το Βαθύρεμα ήταν επίσης η πατρίδα ενός από τους μεγάλους αγίους της Θεσσαλίας, του Οσίου Συμεών "του Ανυποδήτου και Μονοχίτωνος". Στον Αετόλοφο σώζεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που ήδη αναφέρθηκε, καθώς και οι μεταβυζαντινοί ναοί των Αγ. Θεοδώρων, των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ - που φαίνεται πως οικοδομήθηκαν στη θέση παλιότερων - τα ερείπια του Αγ. Αθανασίου και των Αγ. Αποστόλων και το ασκηταριό της Ανάληψης στην πλαγιά του λόφου Αετός.Στο Βαθύρεμα σώζονται μέρη των βυζαντινών εκκλησιών της Παναγίας "Θεόπαιδος" και του Αγ. Νικολάου των Μύρων της Λυκίας, οι οποίες ανακαινίστηκαν επί Τουρκοκρατίας.
Στη Δέσιανη που φημιζόταν για το ωραίο της κλίμα παραθέριζε ο γιος του Αλή πασά, Βελής, ο οποίος μάλιστα, εκτός από το σεράγι του είχε κατασκευάσει ένα παλάτι και στο οποίο μάλιστα έδωσε σε μικρογραφία τη μορφή του παλατιού του πατέρα του στα Ιωάννινα, με τεχνητή λίμνη για την ψυχαγωγία του ίδιου και του χαρεμιού του
Στα ΝΑ του Αετολόφου βρισκόταν ο διαλυμένος πια οικισμός της Γρούβιανης, ο οποίος πήρε πιθανόν το όνομα του από την αλβανική πόλη Δρόβιανη, μετά την κατάληψή του από Αλβανούς κατά το 14ο αιώνα.
